De zin van microkredieten. (door Conny Kelly)

Op mijn plan om me bezig te gaan houden met microkredieten in Ghana kreeg ik hele wisselende reacties. De meesten waren positief maar sommige mensen wezen op de misstanden die in India, de bakermat van de microkredieten, waren ontstaan met woekerrentes, zelfverrijking en zelfmoord onder enkele leners omdat ze de sociale druk van het niet kunnen terugbetalen niet langer aankonden.
Ik las dat economen het nut betwijfelen van microkredieten omdat het geen aanjager is van de economie van een land, dat het te kleinschalig is en dat als een land een stap voorwaarts wil maken er middelgrote ondernemingen moeten komen die voor werkgelegenheid gaan zorgen.
En nu ervaar ik zelf in de praktijk hoe het werkt. Afgelopen week hebben Priscilla en ik weer veel vrouwen gesproken die allemaal in aanmerking willen komen voor een nieuwe lening.
Hun bedrijfjes zijn zonder uitzondering kleinschalig: allemaal verkopen ze of voedsel, variërend van zelfgemaakt tot ingrediënten om te kunnen bereiden, of hebben een klein winkeltje, verkopen stoffen, houtskool, brandhout, naaien van kleding etc. Het zijn bijna allemaal vrouwen die er vanaf het begin bij zijn dat Kidz Active microkredieten ging verstrekken, 2006, en bijna allemaal hebben ze meerdere leningen gehad.

Eerst dacht ik dat het idee moest zijn dat ze selfsupporting zouden moeten worden en geen leningen meer nodig zouden moeten hebben, maar nu ik rond de 30 vrouwen heb gesproken, begrijp ik dat het anders werkt.
Deze vrouwen zijn –een enkele uitzondering daargelaten- analfabeet en spreken geen Engels.
Ze spreken allemaal het Dabgali, de stamtaal van dit gebied in Tamale, een van de 45 stamtalen in Ghana.
Ik ben vreselijk blij met Priscilla omdat ik dankzij haar in staat ben om gesprekken met ze te voeren. En wat een plezierige verrassing is, is dat een aantal van de vrouwen heel open is en uitgebreid vertelt over hun leven hier.
Wat ze bijna allemaal delen is hun ambitie dat hun kinderen het beter gaan krijgen dan henzelf. Zij hebben zelf nauwelijks scholing gehad maar voor hun kinderen willen ze dat anders. Zonder uitzondering vertellen ze hoe de microkredieten hun leven heeft veranderd: ze verdienen geld in kortere tijd met meer winst omdat de leningen de mogelijkheid geven investeringen te doen die eerder niet mogelijk waren. Dankzij de winsten kunnen de kinderen naar school en de anders niet op te brengen schoolgelden voor de middelbare school kunnen nu worden betaald. En de families krijgen het als geheel wat beter. Meer geld voor medicijnen en eten.
De meeste mannen van deze vrouwen zijn boeren, en dat betekent werken in de regentijd van juni tot augustus, dan de oogst in oktober en november en hiervan zien te leven tot de volgende regentijd. Het inkomen van de vrouwen is een noodzakelijke bijdrage in het levensonderhoud van de families.
De kinderen uit deze families zijn de eerste generatie die naar school gaan, Engels leren spreken en een poging gaan doen door middel van onderwijs een ander leven te gaan leiden dan hun ouders. Het noorden van Ghana is traditioneler en conservatiever dan het zuiden.
De islam, zoals hij hier wordt beleden, heeft gezorgd voor een cultuur waarin mannen zichzelf belangrijker beschouwen dan vrouwen.
Het onderwijs begint deze cultuur langzaam te veranderen omdat jonge vrouwen zoals Priscilla een man willen die hen als gelijkwaardig beschouwt. En tegelijkertijd wil de jonge man die goed is opgeleid niet langer de traditionele situatie in stand houden. Sylvester (eerder over deze jonge Ghanees geschreven, hij werkt voor Kidz Active) is daar een voorbeeld van. Hij heeft een vriendin die in Accra studeert en hij ziet een toekomst voor zich waarin beiden een baan hebben en zij zijn enige vrouw is. En het liefst een eigen huis, terwijl de traditie en cultuur is dat de zoon met zijn vrouw in het ouderlijk huis komt wonen.
De microkredieten werken misschien in de ogen van economen als een druppel op een gloeiende plaat maar het is wel een heel belangrijke druppel voor deze gezinnen. Voor hen is het leven een stukje makkelijker geworden en door het onderwijs van hun kinderen wordt een verandering ingezet die nog misschien wel een paar generaties nodig heeft om daadwerkelijk de cultuur te veranderen, maar het begin is er.
Tegelijkertijd zorgt het hogere uitgavenpatroon ervoor dat er naast de aflossingen onvoldoende kan worden gespaard voor nieuwe investeringen, en daardoor blijven de leningen – in ieder geval voorlopig- nodig.

Ook bij deze blog weer een paar portretten van deze vrouwen, ik vind hun gezichten prachtig en blijf ze fotograferen.

Groetjes van Conny
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Foto's van de actie van Conny Kelly.